Hà Nội tháng Chín, mong mỏi đón những thức quà mùa thu
Cốm non đón đầu mùa thu Chuyển tới thành phố khác sống đã lâu nhưng mỗi dịp tháng Bảy, tháng Tám, tôi lại nhớ tới mùi gạo Bắc Hương mới cấy thơm nhẹ nhàng và dễ chịu mỗi lần mở nắp vung cơm mẹ nấu. Mùi gạo chỉ thơm ngọt ngào khi vừa mới gặt và được người quen chuyển lên biếu tặng mỗi năm cũng là lời gợi nhắc nhẹ nhàng rằng một vụ mùa mới lại tới; mùa cốm lại sắp bắt đầu. Mỗi năm chỉ có một mùa dài 01-02 tháng, chẳng cần nghĩ ngợi nhiều một người Hà Nội cũng có thể kể vanh vách những món ngon thơm thảo đã ghim sâu vào mọi giác quan. Với chỉ dăm lạng cốm, mỗi nhà có thể thưởng thức nào chuối cốm, chè cốm, bánh cốm.. ăn vặt, hay trứng cốm, chả cốm, xôi cốm.. ăn chính mỗi bữa. Nhiều lối chế biến và kiểu ăn là vậy, nhưng với những người con lâu năm của Hà Nội, những nhúm cốm non đầu tiên được ăn trực tiếp cái vị ngọt thơm mộc mạc có lẽ mang nhiều xúc cảm nhất. Ảnh: Shutterstock Được làm từ những mẻ thóc đầu mùa tròn mẩy, còn nguyên mùi thơm dịu nhẹ của lúa trổ đòng, những đợt cốm đầu tiên thường được đón chờ nhất bởi vị ngọt thanh, dẻo mềm và đằm vị. Trong tiết thu man mát và nắng hanh len lỏi qua những kẽ lá, không gì khoan khoái hơn cảm giác thấy một xe cốm non đi qua hay một gánh hàng gạo kèm những bọc gói lá sen được từng lượt khách tới mua và bán. Mở bọc lá sen mới hái còn tươi xanh ra, những hạt cốm non màu tự nhiên, không hồ, mềm và mịn màng khó tả. Không chờ đợi lâu vì cốm ra gió rất chóng khô, người ta thường tay không nắm những nhúm cốm nhỏ mà ăn trực tiếp. Để rồi nhai thật kĩ, vị sữa gạo trong cốm tiết ra cùng hương thơm của lúa non và lá sen thoang thoảng hòa quyện tạo nên cảm giác mát lành dễ chịu của một buổi sớm thu thảnh thơi và thư thả. Rươi - bạn đã từng thử chưa? Kể đến mùa thu Hà Nội không thể không nhắc tới rươi. Là hải trùng nhạy cảm chỉ sống ở vùng ruộng nước lợ ven biển, rươi chỉ có thể được bắt khi mặt trời chưa kịp lên và được chuyển về thành phố chỉ trong vòng vài tiếng trước khi phiên chợ sáng bắt đầu. Nhìn qua lần đầu, thật khó tưởng tượng những con vật bé nhỏ sinh ra từ bùn đất này lại có thể là một nguyên liệu đáng tiền cho những món ngon đặc sản của người Hà Nội. Ảnh: Halotravel Những con rươi nhỏ chỉ dài cỡ hai đốt ngón tay, trông khá giống giun đất này lại luôn được các bà, các mẹ ra chợ săn đón từ rất sớm để có thể giữ trọn độ tươi sống. Để làm món rươi cũng cần khá tỉ mỉ. Rươi đem về cần khuấy rửa thật nhẹ tay, trụng sơ với nước nóng già cỡ 75-80 độ ba tới bốn lượt cho thật sạch mà không làm nát con rươi. Món rươi muốn ngon không chỉ cần trứng, thịt băm, hành, thìa là, ớt băm mà còn cần thêm chút vỏ quýt hong khô cho bớt hăng nhưng vẫn giữ được mùi thơm từ tinh dầu. Tất cả nguyên liệu theo công thức riêng của từng bà nội trợ được đánh vừa tới và được rán nhỏ lửa hoặc hấp theo sở thích của từng nhà. Thân thuộc ngay trong căn bếp gia đình, hương thơm của chả rươi mới rán chín tới bay khắp các ngóc ngách, để trong một buổi chiều gió se se, mỗi gia đình quây quần bên mâm cơm, gắp những miếng chả rươi nóng hổi, vị bùi béo vừa vặn và mùi thơm thanh thanh ý nhị mà thấy ấm lòng. Món ăn này đã được phục vụ quanh năm ở một vài địa chỉ quen thuộc như Chả Rươi Hằng Béo (Lò Đúc), Chả rươi Hưng Thịnh (Hàng Chiếu) Ảnh: Zing Hoa quả mùa thu tề tựu trên Mâm cỗ rằm tháng Tám Chính giữa vụ mùa, Rằm tháng Tám đánh dấu một mùa hoa trái trĩu ngọt với nhiều nét chấm phá trọn vị ghép lên mâm cỗ trông trăng nô nức. Nổi bật trên tông nền của những hoa trái nhiệt đới luôn có quanh năm, hồng da tre, hồng xiêm Xuân Đỉnh và sấu chín mang dư vị “thu sang” khó quên, và ghi dấu như những thức quà quê đáng quý của người người Hà Nội dành tặng bạn bè bốn phương. Mỗi dịp đi dạo ba mươi sáu phố dịu thu sang, dọc Hàng Khay hay rẽ chếch qua đinh lễ, người ta chẳng thể nào bỏ qua những mâm sấu chín của gánh hàng rong. Đã giảm bớt vài phần vị chua của sấu xanh và thay thế bằng chút ngọt thơm nhẹ nhàng, sấu chín thường được khía xoắn ốc và dầm muối ớt như một món quà vặt được cả người lớn và trẻ nhỏ ưa thích. Ảnh: Shutterstock Chỉ có một vụ rất ngắn khoảng 01-02 tuần trùng với lễ Trung Thu, hồng da tre tuy không phổ biến như hồng ngâm hay hồng đỏ nhưng cũng thuộc những trái cây quý mỗi dịp thu sang. Nằm trang nghiêm trên những liễn hoa quả dâng lên ông bà tổ tiên hay trân quý trên bàn tiếp khách - hộp quà biếu Trung Thu cho người thân quen, hồng da tre luôn chiếm được thịnh tình của dân phố cổ Tràng An xưa nhờ phần ruột vàng cam bắt mắt như trái trứng lòng đào và từng múi thịt dẻo thơm không nhũn, nát như hồng đỏ. Cùng với bánh Trung thu và những chiếc đèn lồng đủ màu sắc, mùa thu đã đến thật nhanh với những thức quà ngon, khiến những kẻ đi xa luôn nhớ về không quên. Thu đến, mang dư vị ngọt ngào của nắng và gió hanh hao. Cho một mùa đẹp nhất trong năm của Hà Nội. Ảnh: Shutterstock Migo tổng hợp
